วาดภาพกิจกรรมเพื่อการค้นหาตัวเอง
เป้ สีน้ำ
บางทีบางคนใช้เวลาเกือบครึ่งชีวิตกว่าจะพบในสิ่งที่ค้นหา กว่าจะรู้ความปรารถนาของตัวเอง สิ่งใดที่อยากทำแต่ยังคั่งค้างอยู่ คนส่วนใหญ่มักเผื่อเวลาให้กับสิ่งในอนาคต รีบทำในสิ่งจำเป็นใกล้ตัว เพื่อให้ชีวิตได้ดำรงอยู่และดำเนินต่อไป
หากไม่มองชีวิตแบบแยกส่วน บางทีบางคนอาจพบว่า ความเข้าใจชีวิตกับความใจในงานศิลปะเป็นเรื่องเดียวกันที่ไม่ได้อยู่แยกออกไป
ผมได้สัมผัสกับคนกลุ่มหนึ่งที่สนใจงานศิลปะและรักการวาดภาพ สัปดาห์ละครั้งพวกเขาจะนัดพบกันเพื่อใช้เวลา ในวันหยุดทำในสิ่งที่อยากทำมานาน แต่ละคนต่างมีความมุ่งมั่นให้เวลากับการเขียนภาพ และเรียนรู้มันด้วยความกระฉับกระเฉง
ทั้งเขาและผมต่างทุ่มเทพอกัน เพื่อที่จะสร้างความเข้าใจร่วมกันว่าความเข้าใจอันใดที่จะช่วยให้ผู้ไม่เคยมีพื้นฐานมาก่อน ได้เขียนภาพเป็น ยอมรับและมั่นใจในวิธีการว่าสามารถนำไปสู่ความเข้าใจอันลึกซึ้งแท้จริงในการเขียนภาพ
ด้วยพื้นฐานความคิดที่ต่างกันทั้งสาขาอาชีพและวัย ดูหลากหลายในคนกลุ่มนี้ จะบอกพวกเขาอย่างไรให้เห็นพ้องต้องกันในวิธีการ ในเงื่อนไขบางประการ และเชื่อมั่นว่าวิธีนี้จะทำให้เขาได้พบวิถีทางที่จะนำไปสู่อิสรภาพในการเขียนภาพ
ผมบอกกับนักเรียนของผมว่า ความเข้าใจเบื้องต้นเป็นสิ่งสำคัญ การเริ่มต้นที่ดีและถูกต้องนำไปสู่ความเข้าใจและจุดหมายที่ตั้งไว้
การวาดภาพไม่มีวิธีการที่แน่นอนตายตัว ความรู้ความเข้าใจที่สืบทอดต่อกันมาใช่ไม่ได้ผล ไม่อาจพาไปสู่จุดหมายดังกล่าว ทักษะหรือความชำนาญไม่ว่าในเชิงใดไม่ใช่ต้นแบบของการเริ่มต้น แม้จะรู้สึกว่าตัวเองเป็นเพียงมือสมัครเล่น มือใหม่ แต่ก็จำเป็นที่จะต้องมีวิธีของคุณเอง และในอาณาเขตของความเข้าใจจะไม่มีผู้ใดหลงทาง
ผมสอนให้พวกเขามองเริ่มต้นด้วยการมองอย่างเข้าใจ มองเพื่อการเขียนภาพ มองด้วยสายตาของจิตรกร มันต่างจากการมองในจุดมุ่งหมายอื่นต่างจากการมองเพื่อความเพลิดเพลิน หรือมองด้วยสนใจสิ่งใดเป็นพิเศษ
เมื่อมองเพื่อการเขียนภาพในกรอบสายตาของการมอง
เราจะเห็นสิ่งจำเป็นที่ต้องบันทึกลงในภาพ
ฟังดูยากเหมือนกัน
การจะบอกให้เข้าใจในสิ่งพื้น ๆ ง่าย ๆ เป็นเรื่องยากยิ่ง โดยส่วนใหญ่พวกนักเรียนมักมีความคิดอยู่ในหัวตลอดเวลา
คิดว่าจะทำอย่างไร ควรทำอย่างไร ความคิดเป็นอุปสรรคมากต่อความเข้าใจ ความคิดมักรบกวนสิ่งที่ตาเห็น
ความคิดทำให้เรื่องราวที่ปรากฏอยู่เบื้องหน้าซับซ้อนและยุ่งยากขึ้น ผมย้ำเสมอว่า
มองเพียงให้เข้าใจว่า ภาพที่กำลังจะบันทึกลงไปบนกระดาษขาวผิวระนาบนั้นประกอบขึ้นด้วยระดับความอ่อน-แก่ของแสงและเงาเท่านั้น
(น้ำหนัก)
ในการเขียนภาพมีสิ่งที่ต้องทำความเข้าใจต่อไปเป็นทอด ๆ เข้าใจคำว่า น้ำหนัก คำว่า เส้น มวล และเรื่องอื่น ๆ ที่จะตามมาโดยลำดับของมัน
ยังฟังยากอยู่ดีสำหรับผู้ที่ไม่เคยวาดภาพมาก่อน และความเข้าใจอันนี้ก็อยู่ในขอบเขตของความสามารถทางภาษายากที่จะทำให้เข้าใจได้ด้วยการอ่าน นอกจากจะได้มองเห็นมันด้วยตัวเอง
ต้องใช้คำอธิบายมากมายเพื่อเพียงที่จะให้เห็นต้นไม้ต้นหนึ่ง ที่ประกอบด้วยกิ่งก้าน ลำต้น และใบมากมาย รวมเป็นกลุ่มหนึ่ง เป็นพุ่มหนึ่ง เป็นมวลเป็นทั้งหมด
พวกเราจะพูดคุยกันในเรื่องแบบนี้ รวมทั้งความเข้าใจที่มีต่องานศิลปะ ทุกคนเริ่มรู้ว่างานสีน้ำที่ดีเป็นอย่างไร ในช่วงเวลาของการอบรมพวกเขามีความกระตือรือร้น มีชีวิตชีวา ที่ได้ทำความรู้จักกับสีกับพู่กัน เรียนรู้คุณสมบัติของมันที่ดูเหมือนว่ายังมีอะไรหลายอย่าง แอบซ่อนอยู่ในตัวของมันเอง
เราจะพบว่าพู่กันที่ใช้มีเหลี่ยมมีมุมเพื่อเขียนภาพสักภาพหนึ่ง กิริยาอาการของจิตรกรมือใหม่ ช่างดูระมัดระวัง รัดกุมในท่วงที กวาดสายตาไปโดยรอบราวจะไม่ปล่อยให้สิ่งอันน่าสนใจ หล่นหายไปในภาพของตน ต่างหามุมที่คิดว่าสวยที่สุด
พวกเขาอยู่กับการเขียนภาพทั้งวัน จดจ้องอยู่กับภาวะของแดดในเบื้องหน้า บางทีพวกเขาอาจไม่พบในสิ่งที่กำลังค้นหา อาจได้พบในขณะที่ไม่รู้สึกว่าพบในความไม่รู้ตัวนั้น ผมเห็นพวกเขาอยู่ในภาวะที่สงบ ดวงตาแจ่มใส กระปรี้กระเปร่า มีความรู้สึกที่ไวต่อความงาม อ่อนไหวกับสิ่งแวดล้อมที่โอบล้อมกายอยู่
ผมรู้ดีว่าเขาจะกลับบ้านด้วยความเบิกบานใจอาจไม่ใช่ด้วยภาพจากฝีมือของตัวเอง อาจไม่ใช่คำชมของเพื่อนหรือผู้สอน แต่เป็นความเบิกบานใจที่ได้เขียนรูปมีความสุขอยู่กับเรื่องเล็กน้อยที่อยากทำมานานเป็นความสำเร็จแบบเงียบ ๆ เป็นความเบิกบานใจที่เกิดขึ้นจริง ๆ ในขณะของการเขียนภาพ
และเรามักบอกกันแต่เนิ่น ๆ ก่อนลงมือเสมอว่า วันนี้เราไม่ได้มาสร้างผลงานชิ้นเอก เรามานั่งมองต้นไม้ มองแสงแดด แล้ววาดมันลงไปอย่างไม่บิดเบือน ทำไปตามความเข้าใจ ตามความรู้สึก ตามแต่ความสามารถที่ทุกคนจะทำได้
เกิดเป็นผลดี
เป็นวิธีทำให้การวาดภาพเป็นเรื่องง่าย น่าสนุกขึ้นตามลำดับ
ผมยังเชื่ออยู่อย่างนั้นว่า
การเรียนรู้ที่เกิดขึ้นจากตัวเขาเองจะไม่หายไปไหน แม้ว่าจะทำได้ยังไม่เป็นที่พอใจของตัวเอง
แต่ความเข้าใจจะให้ความกระจ่างแก่ข้อผิดพลาดที่เกิดขึ้นเสมอ และสามารถตอบคำถามให้กับตัวเองได้
เป็นสิ่งน่ายินดีที่คนเขียนรูปเหล่านั้น มีพัฒนาการไปในแนวทางของตัวเอง ไม่เบื่อหน่ายกิจกรรมของเขา และทำมันได้ดีในระยะเวลาอันสั้น
ผมคิดว่าใครก็ตามที่อยากวาดภาพ น่าจะหาเวลาให้กับมันแล้วเรียนรู้มันด้วยสายตาของการมองให้เวลากับสาระเล็กน้อยที่อยู่เบื้องหน้า แสงและเงาจะพาสายตาของคุณลัดเลาะเข้าไป และอาจพลัดหลงอยู่อย่างนั้น
จนเมื่อคุณพบทางออก คุณอาจได้พบในสิ่งที่ไม่ได้ค้นหา อาจพบคำตอบบางประการที่สูญหายไป หรืออาจได้พบกับสิ่งที่หาไม่เจอ แม้จะคุ้นเคยและรู้จักเป็นอย่างดี และถ้ามีโชคดี อาจได้พบตัวเองในภาพเขียนของคุณ